وگان یا گیاهخواری چیست ؟
وگانیسم یا وگنیسم (به فرانسوی: Véganisme) یک روش تغذیه و زندگی است که هدف آن حذف هر نوع محصول حیوانی چه در غذا و چه در مواد مصرفی است. مهمترین دلایل وگان (وگن) شدن افراد (کسانی که به وگنیسم اعتقاد دارند) مسائل اخلاقی یا رعایت حقوق حیوانات، حفاظت از محیط زیست، حفظ سلامتی، مسائل معنوی یا مذهبی است. بسیاری از افراد وگان با پرورش صنعتی حیوانات و آزمایش روی حیوانات مخالفت میکنند. روش تغذیهٔ وگان زیرمجموعهای از گیاهخواری است.
گیاهخواری ، به زبان ساده ، یک روش زندگی است مبتنی بر حذف گوشت از سیستم تغذیه فردی و در پیش گرفتن نوعی از تغذیه که در آن پروتئین ها و دیگر منابع گیاهی جایگزین فرآورده های گوشتی می شوند.
تاریخچه
کلمهٔ وگان (Vegan) اولین بار در سال ۱۹۴۴ توسط «دونالد واتسون» ابداع شد. این کلمه از سه حرف اول و دو حرف آخر کلمهٔ Vegetarian تشکیل شده است. از سال ۱۹۹۴، اول نوامبر روز جهانی وگن نامگذاری شد و همه ساله در این روز گیاهخواران به تبلیغ و ترویج گیاهخواری میپردازند.
همه ی حیوانات همچون انسان احساس دارند و درد را به همان اندازه که ما می فهمیم حس می کنند پس رفتار ما باید همانگونه باشد که با فرزند، دوست و خویشاوندان خود داریم. به عقیده ی وگانیسم، با برقراری چنین صلح و دوستی می توان سلامتی را به بدن انسان و زمین برگرداند و در گسترش آرامش و زیبایی نقش بسزایی داشت.
مهمترین شکل گیاهخواری توجه به جنبه اخلاقی و انسانی موضوع بوده و جدای از مسائل سلامتی و تغذیه ، مسئله درک و احترام به تمامی مخلوقات و جایگاه آنان در چرخه طبیعت می باشد.
گیاهخواران واقعی مخالفت با هر نوع آزار و اذیت به حیوانات و تعدی به حقوق طبیعت و تمامی موجودات آنرا سرمنشا ورود خود به این حیطه می دانند و بدیهی است با در نظر گرفتن موارد ذکر شده ، حذف گوشت از برنامه غذایی آنان تنها بخشی است از شیوه زندگی آنان .
دلایل عمده گرایش به گیاهخواری:
۱- بالا بردن میزان سلامت عمومی بدن و جلوگیری از ابتلا به بیماری های مختلف
۲- احترام به حقوق حیوانات
۳- حفظ محیط زیست
تقسیم بندی انواع گیاه خواران :
گیاهخواران بر اساس نوع طرز فکر و هدفشان از گیاهخواری به دستههای مختلفی تقسیم میشوند :
وگان (Veganism) :
از مهمترین محصولات حیوانی که پاک گیاهخواران (وگانها) از مصرف آنها خودداری میکنند میتوان به انواع گوشت (گوشت قرمز، مرغ، آبزیان، ماکیان و…)، لبنیات، تخممرغ، عسل، ابریشم، چرم، خز، و… و نیز محصولاتی که در آنها از فراوردههای حیوانی (مانند ژله که از ژلاتین بدست میآید) استفاده شدهاست اشاره کرد.
خامگیاهخواری (Raw Veganism):
در این روش تغذیه گوشت و لبنیات و فراوردههای آن و تخم مرغ به هیچ نوع و صورتی مصرف نمیشود. خام گیاهخواران از مواد محرکه مانند قهوه، چای، نوشیدنیهای الکلی، یا سیگار خوداری میکنند و آنها را به کار نمیبرند. غذای مصرفی این افراد شامل انواع میوه، سبزی و یا سالاد، آجیل و خشکبار مانند مغز گردو، پسته، فندق، بادام، کنجد و انواع جوانهها از قبیل جوانه گندم، عدس، ماش، نخود، سویا و مواد قندی نظیر عسل، کشمش، خرما، انجیر و شکر قهوهای و غیره است که به صورت خام و طبیعی مصرف مینمایند که میتوان آنها را به صورت غذاهای ترکیبی درآورده و مصرف کرد.
میوهخواری (Frugivore):
آن دسته از وگانها که تنها از میوهها و محصولات گیاهان استفاده میکنند. فروگنها بر این باورند که حیات گیاهان نیز به اندازهٔ حیات حیوانات محترم است. آنها علاوه بر این که مصرف محصولات حیوانی را تحریم میکنند، آن دسته از محصولات گیاهی که باعث مرگ و یا آسیب دیدگی گیاهان میشود را نیز مورد استفاده قرار نمیدهند. فروگنها بر خلاف میوه خواران از غذاهای پخته نیز بهره میبرند.